سرویس دوره‌ای موتورسیکلت

سرویس دوره‌ای یکی از مهم‌ترین عواملیه که باعث میشه موتور شما عمر بیشتری داشته باشه و در طولانی مدت هم خرج کمتری روی دستتون بذاره!

در این مقاله قصد داریم در مورد سرویس دوره‌ای و مجموعه کارهایی که شما در هر چند هزار کیلومتر باید روی موتور انجام بدید و حواستون بهش باشه صحبت کنیم. این کارها باعث میشه موتورتون عملکرد پایداری داشته باشه و در طولانی مدت آسیبی به قسمت های اصلی موتور مثل انجین، گیربکس، کمک فنرها و بقیه قسمت‌ها وارد نشه. با انجام این کارا خیلی کمتر از اون چیزی انتظار دارید راهتون به تعمیرگاه میفته و از همه مهم‌تر با خیال راحت و اطمینان کامل موتور رو سوار میشید.

دفترچه راهنما، مرجع اصلی شما برای سرویس دوره‌ای هست!

نکاتی که در این مقاله میخونید روی اکثر موتورسیکلت‌هایی که در بازار ایران وجود دارن جواب میده اما مرجع اصلی شما برای سرویس دوره ای و نگهداری از موتورتون باید دفترچه موتورتون باشه. پس حتما سعی کنید در زمانی که یک موتوری رو چه به صورت صفر کیلومتر و چه به صورت دست دوم خریداری میکنید، دفترچه راهنمای اون رو هم از فروشنده بگیرید.

در صورتی که به هر دلیلی نتونستید دفترچه رو از فروشنده بگیرید میتونید از راه‌هایی که در ادامه براتون مینویسم به دفترچه راهنمای موتورتون دسترسی پیدا کنید.

1. مراجعه به سایت نمایندگی فروش موتورسیکلت در ایران و دانلود کردن فایل PDF دفترچه راهنمای مربوط به موتورتون.
2. سرچ کردن اسم موتورتون داخل گوگل + کلمه های Owner Guide یا Owner Manual و دانلود کردن فایل زبان اصلی کمپانی سازنده موتور شما.

حالا دیگه بریم سراغ اصل مطلب و بخش‌های مختلفی که باید در زمان سرویس دوره ای حواستون بهشون باشه.

اولین بخش انجین موتورسیکلته!

روغن موتور در سرویس دوره ای موتور

روغن موتور شما بسته به نوع و کیفیتی که داره باید بین 1000 تا 2000 کیلومتر تعویض بشه. البته یک سری از روغن‌های فول سنتتینک یا نیمه سنتتیکِ با کیفیت هم داخل بازار پیدا میشه که مقدار کیلومتر بیشتری رو براتون کار میکنن اما حتما قبل از استفاده از اونها باید ببینید که اصلا این نوع روغن‌ها مناسب انجین موتور شما هست یا نه؟!

چون اگر روغنی که قصد استفاده از اون رو دارید با تکنولوژی ساخت انجین موتور شما هماهنگ نباشه در طولانی مدت به انجین آسیب‌های جدی وارد میکنه!

نکته بسیار مهمی که اینجا باید بهتون بگم این هست که از روغنایی استفاده کنید که مخصوص موتورسیکلت هستن و استاندارد Jaso ma یا Jaso ma2 دارن. از روغن‌های ماشین در انجین موتورسیکلت استفاده نکنید چرا که روغنی که در انجین و گیربکس موتورسیکلت‌ها استفاده میشه دقیقاً یک روغن به خصوص هست اما در ماشین‌ها اوضاع کاملا فرق داره! در انجین ماشین‌ها ما یک روغن انجین جدا و یک روغن گیربکس جدا داریم که هر کدوم وظیفه خودشون رو انجام میدن. پس تکنولوژی ساخت انجین موتورسیکلت‌ها با ماشین‌ها خیلی با هم‌دیگه فرق داره و باید به این موضوع توجه کنید!

فیلتر و صافی روغن در سرویس دوره ای

اگه موتور شما فیلتر روغن داره حتما سعی کنید در هر دفعه‌ای که روغن موتور رو تعویض میکنید، فیلتر روغن رو هم تعویض کنید. اگر این موضوع براتون صرفه اقتصادی نداره دیگه حداقل هر یک بار در میون فیلتر روغن رو عوض کنید و بیشتر از حد معمول از یک فیلتر روغن استفاده نکنید.

چون براده‌های فلزی و ضایعاتی که از انجین و گیربکس موتورسکیلت‌ها در داخل فیلتر روغن جمع میشه با استفاده بیش از حد از فیلتر دوباره به انجین برمیگرده و به اون آسیب میزنه.

اگر موتور شما فیلتر روغن نداره حتما حواستون باشه در هر زمانی که تعویض روغن انجام میدید، صافی روغنتون رو هم با بنزین تمیز کنید تا این براده‌ها و ضایعات از صافی جدا بشن.

ضد یخ یا کولانت در سرویس دوره ای

کولانت یا ترکیب آب رادیات با ضد یخ از جمله مایعات مصرفی هست که نیازی به تعویض زودهنگام نداره و مدت زمان بیشتری براتون کار میکنه اما حتما باید همیشه سطح کولانت موتورتون رو زیر نظر داشته باشید که اگه موتور شما کولانت کم میکرد یا نشتی داشت متوجه این موضوع بشید و به موقع بهش اضافه کنید.

اگه کولانت خوب و با کیفت استفاده میکنید میتونید هر 2 سال یک بار اون رو تعویض کنید.

سرویس انژکتور و کاربراتور در سرویس دوره ای

اگه موتور شما از سیستم سوخت‌رسانی انژکتور بهره میبره باید هر 15 تا 25 هزار کیلومتر سیستم انژکتور موتورتون رو سرویس کنید و پیشنهاد میکنم که در هر سرویس فیلتر بنزین رو هم تعویض کنید.

دلیل این کار هم این هست که با توجه به کیفیت پایین بنزین موجود در ایران، انتظار نمیره که فیلتر بنزینتون تمیز باشه و بیشتر از این کیلومترها واستون کار کنه!

حالا اگه سیستم سوخت‌رسانی موتورتون کاربراتور بود باید چکار کنید؟

باید بگم که سیستم‌های کاربراتوری زودتر از سیستم‌های انژکتوری از تنظیم خارج میشن و باعث خام سوزی، بالا رفتن مصرف سوخت و درست گاز نخوردن موتور میشن پس حواستون باشه که از 5000 تا 10000 هزار کیلومتر یا هر 6 ماه تا یک سال بهتره اونا رو سرویس و تمیز کنید.

شمع در سرویس دوره ای موتور

در کل ما سه نوع شمع داریم:

شمع‌هایی از جنس مس که عمر اونها بین 3000 تا 5000 کیلومتر هست.

شمع‌هایی از جنس پلاتینیوم که عمرشون 5000 تا 10000 کیلومتر هست.

و شمع‌هایی از جنس ایریدیوم که بین 10000 تا 30000 کیلومتر عمر میکنن.

حالا شما باید به دفترچه موتورتون مراجعه کنید و ببینید که کدوم نوع شمع برای موتور شما مناسب هست و دقیقا از همون جنس و در زمانی که نیاز بود استفاده کنید.

راستی این اعدادی که بالاتر بهشون اشاره کردم اعداد و ارقام حدودی هستن و ممکنه در زمان سرویس شما شمع موتورتون رو باز کنید و متوجه بشید که شمع سالمه هست و فقط نیاز به تمیز کردن و تنظیم مجدد داره.

فیلتر هوا در سرویس دوره ای موتورسیکلت

فیلتر هوا معمولا بین 10 تا 20 هزار کیلومتر عمر میکنن و این مسئله کاملا به محل زندگی شما و آلودگی هوای اون شهر بستگی داره. یعنی اگه در شهرای بزرگی مثل تهران، اصفهان یا … زندگی میکنید حتما سعی کنید هر 10 هزار تا فیلتر هوا رو چک کنید و اگه نیاز به شست و شو و تعویض بود این کار رو انجام بدید و به هیچ وجه بیشتر از 20 هزار کیلومتر از یه فیلتر هوا استفاده نکنید.

فیلرگیری سوپاپ ها در سرویس دوره ای

مورد آخری که مربوط به بخش انجین میشه انجام فیلر گیری یا تنظیم کردن زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها هست. فیلر گیری خیلی مسئله مهمی هست، حتی اگه بعضی اوقات دیدید که موتورتون به راحتی روشن نمیشه شاید یکی از دلایلش همین تنظیم نبودن سوپاپ‌های انجین موتورتون باشه.

به طور کلی هر 10 تا 15 هزار کیلومتر سوپاپ‌ها به فیلگری نیاز دارن. تنظیم بودن اونها باعث میشه تا هوا و سوخت در بهترین حالت و نسبت ممکن وارد سیلندر بشن و موتورتون خیلی روان کار کنه.

سیستم کلاچ در سرویس دوره ای موتور

اگه موتور شما از یه گیربکس دنده‌ای بهره میبره، شما باید هر 15 تا 30 هزار کیلومتر بسته به نوع رانندگیتون، صفحه کلاچ موتورتون رو عوض کنید. حواستون باشه که اگه واسه تعویض صفحه کلاچ دیر بجنبید، به بقیه قطعات سیستم کلاچتون آسیب میرسه و برای مثال ممکنه چهارشاخ کلاچتون آسیب ببینه و از بین بره.

حالا اگه موتورتون گیربکسش اتوماتیک هست باید هر 5 هزار کیلومتر سیستم کلاچش رو سرویس کنید و روغن گیربکس اون رو هم عوض کنید. دقت کنید که در موتورهای اتوماتیک روغن گیربکس کاملا با روغن انجین متفاوت هست و دو تا روغن جدا از هم هستن.

زنجیر یا تسمه در سرویس دوره ای

در ادامه توضیحاتم در مورد موتورهای دنده‌ای باید بگم که اگه میخواید عمر زنجیر موتورتون افزایش پیدا کنه باید حداقل ماهی یک بار با مواد مخصوصی مثل اسپری‌های تمیز کننده یا گازوئیل، زنجیر موتورتون رو تمیز کنید و دوباره روغن کاری یا گریس کاری کنید.

اگه حواستون به تمیزکاری زنجیر نباشه و این کار رو انجام ندید، گریس و روغن‌های قدیمی که گرد و خاک و ضایعاتی رو به خودشون جذب کردن باعث خراب شدن زنجیر میشن. بعد از روان کاری زنجیر هم حتما میزان سفتی و شُلی اون رو تنظیم کنید.

در مورد عمر زنجیر باید بدونید که اگه به خوبی از اون نگهداری کنید معمولا اون زنجیر برای شما بین 15 تا 25 هزار کیلومتر کار میکنه و بعد از این کارکرد نیاز به تعویض داره! در زمان تعویض پیشنهاد میکنم که مدل فابریک زنجیر و یا مدل‌های بهتر استفاده کنید و سراغ زنجیرای ارزون قیمت بازار نرید!

در موتورهای اتوماتیک هم که دارای تسمه هستن باید حواستون باشه که عمر مفید این تسمه ها نهایتاً حدود 15 تا 20 هزار کیلومتر هست و اگه نسبت به تعویض اون دیر اقدام کنید به سیستم کلاچتون آسیب میرسه!

سیستم تعلیق در سرویس دوره ای

کمک فنر ها در سرویس دوره ای

کمک فنرهای موتور جزو اون قسمت‌هایی هستن که دیر به دیر نیاز به سرویس دارن. کمک فنرهای عقب موتور که در اکثر موارد گازی هستن، معمولاً جوری طراحی و ساخته میشن که نیازی به سرویس ندارن و اگه مشکلی در عملکردشون پیش بیاد، بهترین و مطمئن‌ترین راه تعویض اونهاست.

اما کمک فنرهای جلو هر ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر نیاز به سرویس دارن و باید روغن اونها رو تعویض کنید. باید حواستون باشه که بلبرینگ‌های فرمون و بلبرینگ چرخ‌ها رو هر یک یا دو سال روغن کاری کنید تا ایرادی در عملکردشون پیش نیاد و عمرشون افزایش پیدا کنه.

اگه بعد از روغن کاری دیدید بازم فرمون سخت میچرخه یا چرخ‌ها عملکردشون مثل قبل نیست و صدای اضافه‌ای از خودشون تولید میکنن شاید لازم باشه که تعویضشون کنید.

رینگ و لاستیک در سرویس دوره ای

رینگ و لاستیک جزو مواردی هستن که خیلی در سرویس‌های دوره ای به اونها توجه نمیشه، در حالی که سلامت شما در گرو سلامت اونهاست! یعنی اگه بی‌خیال از کنارشون بگذرید ممکنه یه حادثه‌ای واستون پیش بیاد و دیگه پشیمون شدن فایده نداره!

اگه رینگای موتورتون اسپرت یا رینگ‌های ریخته‌گری هستن دقت کنید که ترک‌خوردگی یا خمیدگی روی اونها وجود نداشته باشه. اگه ترک خوردگی یا خمیدگی روی رینگ‌ها مشاهده کردید میتونید اونها رو تعمیر کنید اما باید بدونید که دیگه مثل اَولشون نمیشن. پیشنهاد من این هست که کلاً رینگ رو تعویض کنید تا بتونید مطمئن‌تر سوار موتور بشید.

اگر هم رینگ‌های موتور شما اسپوکی یا پره‌ای هستن باید حواستون باشه که پره‌ها تنظیم باشن و چرخ‌های شما لَنگی نداشته باشه! رینگ‌های پره‌ای معمولا هر 10 هزار کیلومتر نیاز به سرویس و پره‌بندی مجدد دارن.

در بازدید لاستیک‌ها هم وسواس به خرج بدید. اگه آج لاستیک تموم شده بود و لاستیکتون صاف شده بود اونها رو عوض کنید. پیشنهاد ما این هست که لاستیک جدید رو بر اساس همون سایزی که در دفترچه راهنمای موتورتون نوشته خریداری کنید.

سیستم ترمز در سرویس دوره ای موتور

سعی کنید هر 5 تا 10 هزار کیلومتر دیسک‌های ترمز موتورسیکلتتون رو چک کنید که تاب نداشته باشن و ساییدگی عجیب غریبی هم روشون نباشه! دیسک‌ها در حالت معمولی نیازی به تعویض ندارن مگر این که این دو اتفاقی که در جمله قبلی گفتم براشون افتاده باشه.

زمان تعویض لنت‌های ترمز خیلی به نوع رانندگی شما بستگی داره. اگر جزو اون دسته از موتورسوار هایی هستید که خیلی گاز میدید و ترمز میگیرید، زود به زود نیاز به تعویض لنت پیدا میکنید.

معمولا زمانی که لنت‌های ترمز تموم میشن، شما صدای کشیده شدن فلز روی فلز رو میشنوید و وقتی هم که این صدا رو شنیدید به سرعت باید لنت هاتون رو تعویض کنید چون اگه دیر بجُنبید به دیسک‌ها آسیب میرسه و هزینه‌تون چند برابر میشه!

معمولا به کالیپر‌های ترمز آسیبی وارد نمیشه اما هر زمانی که لنت ترمزتون رو عوض کردید بهتره از سلامت کالیپر‌ها هم مطمئن بشید. اگه مشکلی داشته باشن تعمیرش کار شما نیست و باید اون ها رو به یک موتورساز ماهر بسپارید.

روغن ترمز هم جزو اون دسته از موارد مصرفی هست که دیر به دیر نیاز به تعویض دارن. البته به شرطی که اختلالی در ترمزگیریتون وجود نداشته باشه و رنگ روغن ترمز تغییر نکرده باشه!

بهتره هر 30 تا 40 هزار کیلومتر روغن ترمز رو عوض کنید و از روغن‌هایی با استاندارد dot 3 یا dot 4 استفاده کنید.

باتری در سرویس دوره ای

باتری یکی از اون قطعات مصرفی هست که اگه کیفیت خوبی داشته باشه برای شما ۲ سال هم کار میکنه اما این باتری‌هایی که در حال حاضر در بازار ایران پیدا میشن اکثرشون کیفیت ساخت مناسبی ندارن و نهایتاً براتون 1 سال کار میکنن!

باتری‌هایی که الان در بازار وجود دارن اکثرشون اتمی هستن و مثل باتری‌های قدیمی که آب-اسیدی بودن نیاز به رسیدگی و چک کردن سطح آب و اسیدشون ندارن فقط باید سر مثبت و منفی باتری‌ها و کابل‌های اون رو چک کنید که محکم به باتری وصل شده باشن.

ولتاژ باتری موتور قبل از استارت باید ۱۲ ولت و بعد از استارت هم بین ۱۳.۷ تا ۱۴.۷ باشه تا بشه گفت که اون باتری سالم هست! اگه ولتاژ باتری موتورتون کمتر از این اعداد بود باید اون رو تعویض کنید.

اگر سلامت و عمر موتورسیکلتتون براتون مهمه پیشنهاد میکنیم مقاله افزایش طول عمر موتور سیکلت رو از سایت زوموتور ببینید‌!

رفیق خیلی خوشحال میشیم نظر یا تجربتو در مورد این محتوا بدونیم. پس هر کامنتی داری توی قسمت دیدگاه های همین پایین سایت بذار تا هم ما استفاده کنیم هم بقیه. راستی اگر شماره همراهتو بذاری به محض جواب دادن به کامنتت توسط زوموتور، از طریق اس ام اس باخبر میشی. یادت نره، اطلاعاتت پیش ما محفوظه! مرسی که زوموتور رو دنبال میکنی. ❤️