تکنولوژی VVA در موتورسیکلت

مقدمه

اگر موتورِ زیر پات از شرکت یاماهاس، یا اخبار و اطلاعات حوزه ماشین و موتورسیکلت رو دنبال میکنی، احتمال خیلی زیاد اصطلاح VVA به گوش یا چشمت خورده. آیا تا به‌حال این سوال براتون مطرح شده که اصلاً این VVA چیه، که کمپانی‌های بزرگ به هر اسمی میخوان اونو بکشن جلوی چشم مصرف‌کننده و توی تبلیغاتشون روی این موضوع مانور میدن.

VVA یا Variable Valve Actuation به معنی “فعالسازی یا زمان بندی متغیر سوپاپ” هست. این تکنولوژی سال‌ها توسط کمپانی‌های مختلف حوزه موتورسیکلت و خودرو مورد استفاده قرار میگیره و هر کدوم هم یه اسمی براش میذارن و به نام خودشون میزنن.

ذاتاً ما با یه فرآیند و یه اختراع کاربردی در انجین این وسایل طرفیم، که ممکنه توی هر کمپانی با یه اسم و رسمی ببینیمش. چون محتوای زوموتور در حوزه موتورسیکلته و توی ایران هم بیشتر اسم VVA رو شنیدیم، ما هم توی این مقاله از اینجا به بعد این تکنولوژی رو، VVA صدا میکنیم.

دیگه مقدمه‌چینی کافیه، بریم ببینیم این VVA دقیقا چیه و به چه دردی میخوره پس حتماً تا آخر این مطلب با زوموتــــور همراه باشید.

تاریخچه VVA

این سیستم اولین بار توسط آقای Corliss Orville Burandt در دهه ۱۹۶۰ اختراع شد. ایشون یه مهندس آمریکایی بودن یا شایدم هنوز در قید حیاتن و هستن (😁) که با کار روی یک شورولت Corvair، این سیستم رو تست و پیاده‌سازی کرد.

این تکنولوژی به صورت جدی و عملی، اولین بار توسط شرکت آلفارومرو در اواخر دهه ۱۹۶۰ بهره‌برداری شد. در ماشینی به اسم Spider. البته اسم اصلی این سیستم VVT بوده نه VVA، به معنی Variable Valve Timing.

همونطور که احتمالاً خودتون هم متوجه شدین، این سیستم ابتدای امر، در ماشین‌ها پیاده شده و سالهاست شرکت‌های بزرگی مثل تویوتا، هوندا و … ازش بهره میبرن. اما توی چند سال اخیر شاهد حضور این سیستم در انجین موتورسیکلت‌ها هم بودیم. معروف‌ترینشون هم همین VVA شرکت یاماهاست.

VVA چیه و چه کاربردی داره؟

قبل اینکه دقیقا بگیم وی وی ای چیه باید یه توضیح کوتاهی در مورد عملکرد انجین بدیم تا بهتر متوجه این سیستم بشید. همونطور که میدونید انجین موتورسیکلت‌های ۴ زمانه به این شکل کار میکنه. مکش، تراکم، احتراق و تخلیه.

مراحل مکش و تخلیه توسط سوپاپ‌های حاضر در سرسیلندر انجین صورت میگیرن و با باز و بسته شدنشون فرآیند ورود و خروج محتویات داخل سیلندر رو انجام میدن. به این شکل که وقتی سوپاپ (های) ورودی به سمت بالا میرن، هوا و سوخت وارد سیلندر میشه و وقتی سوپاپ (های) خروجی به سمت بالا میرن، محتویات سیلندر به بیرون انجین منتقل میشن. این فرآیند در گیف پایین مشخصه. مرحله ۱، از سمت راست شروع میشه.

همونطور که دارید که فرآیند بالا رو میبینید، به بادامک‌ها دقت کنید! بادامک‌ها همون اشکال مخروطیه بالای سوپاپ‌ها هستن که توسط میل سوپاپ‌ها حرکت میکنن و به طور مستمر باعث بالا و پایین شدن سوپاپ‌ها میشن. پس اینطور که پیداست، نوع حرکت سوپاپ‌ها مهمه! نه؟

بله، دقیقاً! نحوه کارکرد سوپاپ‌ها میتونه تأثیر بسیار زیادی توی نحوه انجام مراحلِ احتراقِ انجین داشته باشه. حالا تصور کنید این سوپاپ‌هایی که دارن بصورت یکنواخت و منظم حرکت میکنن، هوشمند بشن و با توجه به نیاز سیلندر باز و بسته بشن!

یعنی مثلاً زمانی که سیلندر نیاز به هوای بیشتری داره، سوپاپ ورودی بیشتر باز بمونه تا هوای بیشتری وارد سیلندر یشه. در مورد سوپاپ خروجی هم همینطور. حالا چه اتفاقی میفته؟

قطعاً بازدهی انجین میره بالا. وقتی سیلندر نیاز به هوا یا سوخت بیشتر داشته باشه، سوپاپ به اون شکل حرکت میکنه و وقتی نیازی نداشته باشه هم به یه شکل دیگه. در اصل سوپاپ‌ها کاملاً هوشمند و باتوجه به نیاز انجین کار میکنن و در نتیجش آلایندگی کمتر، گشتاور و قدرت بیشتر و در کل بازدهی بسیار بهتری میگیریم.

VVA دقیقاً همین کارو میکنه. این سیستم با توجه به حرکت موتورسیکلت و نیاز انجین، به وسیله فرمان‌هایی که از ECU موتور میگیره، به صورت متغیر حرکت میکنه. مواقعی که سرعت موتور کمه و انجین نیاز به گشتاور بالا داره، به طبع میزان محتویات مورد نیاز برای سیلندر متفاوته پس بادامک انجین به یه شکل خاصی حرکت میکنه.

و در زمانی که موتورسیکلت در دور موتور و سرعت های بالا حرکت میکنه، نیاز بیشتری به محتویات سوخت و هوا داره، پس حرکت سوپاپ‌ها هم پِیرو این درخواست، طور دیگه‌ای عمل میکنه.

در VVA، بادامک‌ها به 2 حالت روی میل بادامک سوار شدن. یه مدل از این بادامک‌ها اصطلاحاً بادامک نرم هست و یه مدل هم اصطلاحاً بادامک وحشی. بادامک نرم در دور موتور‌های پایین و اولیه انجین وارد عمل میشه و باعث ایجاد گشتاور بیشتر در موتور و بادامک وحشی در دور موتورهای بالا وارد عمل میشه و به خاطر نوع طراحیش باعث ورود سوخت و هوای بیشتر به سیلندر و در نتیجه قدرت و اسب بخار بالاتر میشه.

اینکه از طرف ECU موتور، در چه دور موتوری چه فرمانی به سوپاپ‌ها منتقل بشه، در موتورسیکلت‌های مختلف با سیستم‌های مختلف متفاوته ولی معمولا از دور موتورهای ۵ یا ۶ هزار به بعد نوع حرکت سوپاپ‌ها تغییر میکنه.

پیشنهاد میکنم ویدیوی اختصاصی شرکت یاماها در مورد VVA رو ببینید. تمام مواردی که در مقاله گفته شد به صورت خلاصه و ویدیویی میتونید بیینید. ف.ی.ل.ت.ر شکن یادتون نره!

رفیق خیلی خوشحال میشیم نظر یا تجربتو در مورد این محتوا بدونیم. پس هر کامنتی داری توی قسمت دیدگاه های همین پایین سایت بذار تا هم ما استفاده کنیم هم بقیه. راستی اگر شماره همراهتو بذاری به محض جواب دادن به کامنتت توسط زوموتور، از طریق اس ام اس باخبر میشی. یادت نره، اطلاعاتت پیش ما محفوظه! مرسی که زوموتور رو دنبال میکنی. ❤️

راستی ما کلی اطلاعات و محتواهای جذاب تو حوزه موتورسیکلت رو در شبکه های اجتماعی زوموتور مثل یوتوب بارگذاری میکنیم که میتونه خیلی براتون مفید باشه پس حتما مارو در فضای مجازی دنبال کنید.