کلاچ خشک یا تر در موتورسیکلت

مقدمه

اگر تا حالا صدای چَلَق چَلَق بعضی از موتورسیکلت‌های مسابقه‌ای رو که انگار در شُرُف منفجر شدن هستن شنیده باشید، پس قطعاً با صدای نمادین کلاچ خشک آشنا هستید. کلاچ‌های خشک در گذشته بیشتر رایج بودن و معروف ترین برندی که همچنان از این سیستم کلاچ استفاده میکنه شرکت ایتالیایی دوکاتی هست.

اما از دوکاتی که بگذریم امروزه اکثر قریب به اتفاق موتورسیکلت‌های ساخته شده از کلاچ‌های تر یا غوطه‌ور در روغن استفاده میکنن.

شاید این سوال برای شما هم پیش اومده باشه که تفاوت این سیستم کلاچ خشک با کلاچ تر در چه چیزی هست؟ چرا یک سازنده یا یک موتورسوار یکی از این سیستم‌ها رو به اون یکی سیستم ترجیح میده؟ و چرا کلاچ‌های خشک از مد افتادن؟

کلاچ تر یا مرطوب چیه‌؟

برای شروع کار، اجازه بدید در مورد کلاچ تر صحبت کنیم. از این کلاچ‌ها با اسم تَر، مرطوب با خیس یاد میشه که دلیلش هم به غوطه‌ور بودن صفحات کلاچ در روغن موتور برمیگرده. هدف اصلی روغن، خنک کردن صفحات کلاچ هست و به دلیل این اثر خنک‌کنندگی، کلاچ‌های تر یا مرطوب مقاومت خیلی زیادی در برابر استفاده بیش از حد دارن مثل زمانی که شما به طور مداوم در ترافیک شهری از اونها استفاده میکنید.

این یه ویژگی خوب برای این نوع کلاچ به حساب میاد، به خصوص اگه تازه در حال یادگیری موتورسواری هستید یا مثل من و خیلی‌های دیگه نمیخواید کلاچ موتورتون رو هر 15 تا 16 هزار کیلومتر عوض کنید! 😄

کلاچ های مرطوب معمولاً دارای یک سطح اصطکاک وسیع هستن که استفاده از اونها رو خیلی آسون میکنه. اونها همچنین ماندگاری طولانی‌تری به نسبت کلاچ‌های خشک دارن دارند و بی‌صداتر هم هستن.

مزایای کلاچ تر یا مرطوب

وجود روغن و عملیات روانکاری باعث استفاده بیشتر، سایش و خرابی کمتر میشه.

به دلیل تحمل بالای این نوع سیستم کلاچ، در انجین‌هایی با گشتاور بالا از اونها استفاده میشه.

در این سیستم ذرات گرد و غبار به دلیل وجود فیلتر روغن حذف میشن.

عمر این نوع کلاچ بیشتر از کلاچ خشک هست.

سطح سر و صدا در زمان روشن بودن موتور خیلی کمتر از کلاچ خشک هست.

معایب کلاچ تر یا مرطوب

ضریب اصطکاک به دلیل وجود تعداد صفحات بیشتر بالاست.

راندمان انتقال قدرت/گشتاور به دلیل وجود روغن در بین صفحات کاهش پیدا میکنه.

کلاچ خشک چیه؟

فرار از کشش روغن بزرگترین مزیت کلاچ‌های خشک هست. کلاچ‌های خشک، همونطور که قبلاً حدس زدید، در روغن غوطه ور نیستن و این به این معنی هست که کشش کمتر و قدرت بیشتر به چرخ عقب منتقل میشه و همچنین روغن موتور هم تمیزتر هست.

اما همین خشک بودن معنی این رو هم میده که سیستم کلاچ کمتر از مدل‌های مرطوب خنک میشه. کلاچ‌های خشک سریعتر فرسوده میشن و سر و صدای زیادی دارن، به خصوص اگه درپوش کلاچ رو برای خنک نگه داشتن سیستم کلاچ باز کنید، که البته خیلی از موتورسوارها برای خنک نگه داشتنش این کار رو انجام میدن.

صدای تق تق یک کلاچ خشک در حالت ساکن صدای افسانه‌ای هست (به خصوص برای دوست داران دوکاتی) اما همین صدای زیاد هست که کلاچ خشک رو در لیست گونه‌های در معرض خطر قرار داده 🙂 . چراکه با سخت‌تر شدن قوانین و محدودیت‌های نویز و صدا، هر دسی‌بل (واحد اندازه گیری صدا) اهمیت زیادی در طراحی انجین و گیربکس و سیستم کلاچ موتورسیکلت داره و تغییر این نوع کلاچ به یک کلاچ مرطوبِ کم‌صداتر به معنی چراغ سبز برای ایجاد صدای بیشتر مثل صدای شیرین اگزوز موتورسیکلت هست.

شما هنوز هم در سه جای مختلف میتونید کلاچ‌های خشک رو ببینید. اولین جا در موتورسیکلت‌های دوکاتی، دومین جا در موتورسیکلت‌های موتو گوتزی (Moto Guzzi) و سومین جا هم مسابقات موتو جی پی (MotoGP) هستند.

موتو گوتزی هنوز هم از این کلاچ‌ها استفاده میکنه و دلیلش هم این هست که خب اونها به این سیستم عادت کردن (البته اگر بخوایم منصفانه باشیم، طرح انجین انتخابی موتو گوتزی، که یک نوع خاص از انجین‌های V-Twin هست، میطلبه که از یک کلاچ تک صفحه‌ای با قطر بزرگ استفاده کنه) و مهندسی ساختشون هم به شکلی هست که اگه صفحه کلاچ تون خراب نشد، اصلاً نیازی به تعمیر و بررسی نداره.

دلیل استفاده از کلاچ‌های خشک در مسابقات موتو جی‌پی وجود مزیت‌های کوچک در سیستم های مختلف هست و همونطور که قبلاً هم اشاره کردیم کلاچ خشک کشش کمتری به موتور وارد می کند.

مزایای کلاچ خشک

به دلیل عدم وجود روان کننده یا روغن، راندمان انتقال بالا هست.

اتلاف نیرو به دلیل تماس نسبتاً مستقیم با صفحه کلاچ و شفت محرک در کمترین حالت ممکن هست.

کلاچ‌های خشک برای انجین‌هایی با گشتاور کم ایده آل هستند.

معایب کلاچ خشک

به دلیل عدم روانکاری، سایش، خرابی و صدای زیادی دارن.

فرآیند نگهداری و هزینه های اونها بالاست.

صفحات کلاچ خشک رو نمیشه در انجین هایی با گشتاور بالا استفاده کرد.

عمر کلاچ‌های خشک در مقایسه با کلاچ‌های تر یا مرطوب نسبتا کوتاه‌تر هست.

در نهایت، سهولت استفاده، دوام و بی‌صدا بودن آن است که کلاچ مرطوب را به گزینه‌ای برای اکثریت قریب به اتفاق موتورسیکلت‌ها تبدیل کرده است.

صدای دوکاتی مانستر با کلاچ خشک

رفیق خیلی خوشحال میشیم نظر یا تجربتو در مورد این محتوا بدونیم. پس هر کامنتی داری توی قسمت دیدگاه های همین پایین سایت بذار تا هم ما استفاده کنیم هم بقیه. راستی اگر شماره همراهتو بذاری به محض جواب دادن به کامنتت توسط زوموتور، از طریق اس ام اس باخبر میشی. یادت نره، اطلاعاتت پیش ما محفوظه! مرسی که زوموتور رو دنبال میکنی. ❤️